Αφρικανική σκόνη. Τι κινδύνους μεταφέρει

Οι καταιγίδες σκόνης που προέρχονται από περιοχές της ερήμου, όπως η Σαχάρα στη Βόρεια Αφρική, μπορούν να έχουν σημαντικές επιπτώσεις στο περιβάλλον και την ανθρώπινη υγεία, ιδίως στις χώρες της Νότιας Ευρώπης

 Όταν οι ισχυροί άνεμοι παρασύρουν σωματίδια σκόνης και άμμου από ξηρές περιοχές της ερήμου, δημιουργούνται αυτά τα τεράστια σύννεφα σκόνης στον αέρα που μπορούν να ταξιδέψουν σε μεγάλες αποστάσεις. Τα σύννεφα σκόνης που προέρχονται από την έρημο Σαχάρα και σαρώνουν την περιοχή της Μεσογείου, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, είναι γνωστά ως αφρικανική σκόνη ή σκόνη της Σαχάρας.

 Αν και αυτό το φαινόμενο δεν είναι ασυνήθιστο, μπορεί να δημιουργήσει πιθανούς κινδύνους για την υγεία, ειδικά για ευάλωτες ομάδες όπως τα μικρά παιδιά.

Πιθανοί κίνδυνοι για την υγεία

Οι κίνδυνοι για την υγεία, που συνδέονται με την έκθεση στην αφρικανική σκόνη, εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τη συγκέντρωση και τη διάρκεια της έκθεσης, καθώς και από την ευαισθησία του ατόμου.

Αναπνευστικά προβλήματα: Τα μικρά σωματίδια στην αφρικανική σκόνη μπορούν να ερεθίσουν το αναπνευστικό σύστημα, προκαλώντας βήχα, συριγμό και αναπνευστικές δυσκολίες, ειδικά για άτομα με προϋπάρχουσες καταστάσεις όπως άσθμα ή χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ).

Φλεγμονή των πνευμόνων: Τα μεταλλικά σωματίδια και τα ιχνοστοιχεία στην αφρικανική σκόνη μπορούν να προκαλέσουν φλεγμονώδη αντίδραση στους πνεύμονες, οδηγώντας σε αναπνευστική δυσχέρεια και επιδεινώνοντας τις υπάρχουσες πνευμονικές παθήσεις.

Καρδιαγγειακές επιδράσεις: Μερικές μελέτες έχουν δείξει μια πιθανή σχέση μεταξύ της έκθεσης στην αφρικανική σκόνη και του αυξημένου κινδύνου καρδιαγγειακών επεισοδίων, όπως καρδιακές προσβολές και εγκεφαλικά επεισόδια, πιθανώς λόγω της φλεγμονώδους αντίδρασης και του οξειδωτικού στρες που προκαλείται από τα σωματίδια σκόνης.

Ερεθισμός των ματιών και του δέρματος: Η αφρικανική σκόνη μπορεί να προκαλέσει ερεθισμό των ματιών, ερυθρότητα και δυσφορία, καθώς και ερεθισμό του δέρματος και αλλεργικές αντιδράσεις σε ορισμένα άτομα.

Πιθανά προβλήματα με τα μικρά παιδιά:Τα μικρά παιδιά θεωρούνται ευάλωτη ομάδα όσον αφορά την έκθεση στην αφρικανική σκόνη λόγω των μικρότερων αεραγωγών τους και του αναπτυσσόμενου αναπνευστικού συστήματος. Μπορεί να εμφανίσουν πιο σοβαρά αναπνευστικά συμπτώματα και να έχουν υψηλότερο κίνδυνο ανάπτυξης αναπνευστικών λοιμώξεων ή επιδείνωσης υφιστάμενων αναπνευστικών παθήσεων όπως το άσθμα.Συνιστάται να περιορίζετε τις υπαίθριες δραστηριότητες, να κρατάτε τα παράθυρα κλειστά και να χρησιμοποιείτε καθαριστές αέρα ή φίλτρα κατά τη διάρκεια περιόδων υψηλών συγκεντρώσεων αφρικανικής σκόνης, ειδικά για μικρά παιδιά και άτομα με αναπνευστικές ή καρδιαγγειακές παθήσεις.

Τι περιέχει η Αφρικανική σκόνη

Αυτές οι καταιγίδες σκόνης περιέχουν εξαιρετικά μικρά σωματίδια που μπορούν να εισχωρήσουν βαθιά στους πνεύμονές μας. Πολλές επιστημονικές μελέτες έχουν συνδέσει την έκθεση στη σκόνη της ερήμου με αυξημένους κινδύνους αναπνευστικών προβλημάτων, όπως κρίσεις άσθματος, βρογχίτιδα, πνευμονία και άλλες πνευμονοπάθειες. Ορισμένες έρευνες υποδεικνύουν ακόμη ότι μπορεί να συμβάλει σε καρδιακά προβλήματα.

Σύνθεση αφρικανικής σκόνης: Η σκόνη δεν είναι απλώς βρωμιά.  Μπορεί επίσης να μεταφέρει αλλεργιογόνα, τοξικές χημικές ουσίες, μικρόβια και μύκητες που είναι επιβλαβή αν τα εισπνεύσουμε. Η αφρικανική σκόνη αποτελείται κυρίως από ορυκτά σωματίδια, όπως χαλαζία, άργιλο, ανθρακικά άλατα και οξείδια σιδήρου. Η ακριβής σύνθεση μπορεί να ποικίλει ανάλογα με τη συγκεκριμένη περιοχή πηγής εντός της ερήμου Σαχάρα. 

Ωστόσο, τα κύρια συστατικά της αφρικανικής σκόνης περιλαμβάνουν: Σωματίδια πυριτίου (χαλαζία) Αργιλοπυριτική άργιλο (καολινίτη, ιλλίτη και σμεκτίτη) πλούσια σε ασβέστιο μέταλλα (ασβεστίτη και γύψο) Οξείδια του σιδήρου (αιματίτη και γαιθίτη) Ίχνη άλλων στοιχείων (κάλιο, μαγνήσιο, νάτριο και φώσφορος).

Κωνσταντίνος Ι. Νταλούκας - Παιδίατρος - Πρόεδρος Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ελευθεροεπαγγελματιών Παιδιάτρων