Συνοπτικά

• Στις μέρες μας, τα παιδιά ηλικίας κάτω των 12 ετών καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες φρουτοχυμών.
• Σχεδόν όλα τα βρέφη καταναλώνουν χυμό πριν κλείσουν τον πρώτο χρόνο ζωής.
• Η μεγαλύτερη κατανάλωση φρουτοχυμών γίνεται από παιδιά ηλικίας 4-5 ετών.
• Οι έφηβοι καταναλώνουν λιγότερους φρουτοχυμούς.
• Για να χαρακτηριστεί ένα προϊόν φρουτοχυμός πρέπει να περιέχει 100% χυμό.
• Οι ανασυσταμένοι χυμοί πρέπει να το αναγράφουν στη συσκευασία.
• Τα προϊόντα που δεν είναι 100% χυμός πρέπει να αναγράφουν στη συσκευασία το ποσοστό χυμού που περιέχουν.
• Οι φρουτοχυμοί γενικά θεωρούνται υγιεινοί και πηγή βιταμινών.
• Ωστόσο, υπάρχουν ενδείξεις ότι η υπερβολική κατανάλωσή τους μπορεί να βλάψει.
• Οι χυμοί περιέχουν κυρίως νερό και σάκχαρα.
• Περιέχουν ελάχιστες ποσότητες πρωτεϊνών και ανόργανων συστατικών.
• Μερικοί χυμοί είναι εμπλουτισμένοι με βιταμίνες.
• Χυμοί δεν συνιστώνται σε βρέφη κάτω των 6 μηνών.
• Τα ολόκληρα φρούτα είναι προτιμότερα από τους χυμούς λόγω φυτικών ινών.
• Οι χυμοί δεν ενδείκνυνται για τη θεραπεία αφυδάτωσης και διάρροιας.
• Η υπερβολική κατανάλωση χυμών σχετίζεται με παχυσαρκία ή απώλεια βάρους.
• Συνιστάται περιορισμένη κατανάλωση χυμών ανάλογα με την ηλικία του παιδιού.

Με περισσότερα λόγια

Για να χαρακτηριστεί ένα προιόν ως φρουτοχυμός θα πρέπει να περιέχει 100% φυσικό χυμό. Για φρουτοχυμούς που έχουν ανασυσταθεί, η ταμπέλα στην συσκευασία σαφώς πρέπει να αναφέρει ότι έχουν ανασυσταθεί από συμπυκνωμένο χυμό. Οτιδήποτε δεν περιέχει 100% πρέπει να αναφέρει στην συσκευασία του το ποσοστό του χυμού που περιέχει και η ονομασία του μπορεί να είναι αναψυκτικό, ποτό ή κοκτέιλ.

Ανέκαθεν οι φρουτοχυμοί από τους γονείς εθεωρούντο ως υγιεινή διατροφή και ως πηγή βιταμινών και νερού. Επειδή είναι εύγεστοι τα παιδιά συνηθίζουν να τους πίνουν ευχάριστα. Αν και φαίνεται η κατανάλωση τους να ωφελεί, εξίσου φαίνεται να υπάρχουν στοιχεία που δείχνουν ότι βλάπτει.

Σαν παιδίατροι είναι πολλές οι φορές που δεχόμαστε την ερώτηση από γιαγιάδες ή μητέρες βρεφών «γιατρέ χυμό φρούτων μπορεί να πίνει;» υποδεικνύοντας την αντίληψη, που διαδεδομένη φαίνεται να υπάρχει στον κόσμο για την ωφέλεια των φρουτοχυμών. Στην απάντηση ότι τα παιδιά είναι καλύτερα να καναλώνουν ολόκληρα φρούτα δεχόμαστε την απορία του γονιού "μα γιατρέ πορτοκαλάδα από φρέσκα  πορτοκάλια του δίνω".

Τι περιέχουν οι χυμοί φρούτων;

Το κύριο συστατικό των χυμών είναι το νερό, αλλά και σακχάρων (υδατανθράκων) όπως η σακρόζη, η φρουκτόζη, η γλυκόζη και η σορβιτόλη. Η περιεκτικότητα των σακχάρων αυτών στους χυμούς ποικίλει και είναι από 11 έως και 16 γρ/100ml, σε αντίθεση με το γάλα που περιέχει σάκχαρα σε συγκέντρωση 7γρ/100ml. Σε πολύ μικρό ποσοστό οι χυμοί περιέχουν πρωτείνες και μέταλλα. Μερικοί χυμοί περιέχουν κάλιο, βιταμίνη Α και βιταμίνη C. Στην αγορά υπάρχουν εξ άλλου προιόντα χυμών που έχουν ενισχυθεί με βιταμίνη C, ασβέστιο ή και άλλες βιταμίνες.

Σε τι ωφελούν οι χυμοί φρούτων;

Οι φρουτοχυμοί δεν έχουν θρεπτική αξία για βρέφη ηλικίας μικρότερης των 6 μηνών και δεν συνιστώνται να χορηγούνται. Αν δοθούν υπάρχει φόβος το βρέφος να προτιμήσει να καταναλώνει χυμούς περισσότερο από το γάλα, με αποτέλεσμα ελαττωμένη πρόσληψη λευκώματος, λίπους, βιταμινών και ιχνοστοιχείων.

Οι χυμοί δεν υπερέχουν θρεπτικά αν συγκριθούν με τα φρέσκα ολόκληρα φρούτα. Τα ολόκληρα φρούτα περιέχουν ότι και οι χυμοί αλλά και φυτικές ίνες. Τα παιδιά πρέπει να ενθαρρύνονται να καταναλώνουν ολόκληρα φρούτα σε καθημερινή βάση.

Οι χυμοί δεν είναι κατάλληλοι για την θεραπεία της αφυδάτωσης και της διάρροιας. Για την θεραπεία της αφυδάτωσης συνιστώνται μόνο τα ηλεκτρολυτικά διαλύματα που πωλούνται στα φαρμακεία. Εξ άλλου είναι ακατάλληλοι για χορήγηση στην διάρροια αφού τα σάκχαρα που περιέχουν μπορεί να την χειροτερέψουν.

Μελέτες έχουν δείξει ότι υπερβολική κατανάλωση χυμών μπορεί να προκαλέσει παχυσαρκία ή αντίθετα ελάττωση βάρους. Στην υπερβολική κατανάλωση εύκολα μπορεί να φτάσει ένα παιδί, αφού έχουν γεύση που τους αρέσει, είναι σε φανταχτερές συσκευασίες και κυρίως θεωρούνται από την μαμά και τον μπαμπά σαν πολύ υγιεινή τροφή και άρα ενθαρρύνονται να καταναλώνουν.

Υπερβολική κατανάλωση χυμών μπορεί να προκαλέσει χρόνια διάρροια, μετεωρισμό και κοιλιακό άλγος, που οφείλονται στην δυσαπορρόφηση των υδατανθράκων που περιέχονται στους χυμούς. Η δυσαπορρόφηση αυτή των υδατανθράκων όμως από την άλλη, μπορεί να είναι ωφέλιμη σε άτομα με δυσκοιλιότητα.

Η συσκευασία και συντήρηση των χυμών οφείλει να είναι η παστερίωση. Οι μη παστεριωμένοι χυμοί μπορεί να περιέχουν παθογόνα για το παιδί μικρόβια και να προκαλέσουν έτσι σοβαρή νόσο.

Η κατανάλωση ποικιλίας χυμών σε κανονικές ποσότητες για την ηλικία του παιδιού δεν προκαλεί προβλήματα.

Η βιταμίνη C, μακροχρόνια, φαίνεται να έχει ωφέλιμη δράση στην υγεία, όπως η μείωση του κινδύνου καρκίνου και καρδιακής νόσου. Αναψυκτικά ή κοκτέιλ φρουτοχυμών που περιέχουν ασκορβικό οξύ και που λαμβάνονται ταυτόχρονα με την τροφή, μπορεί να βοηθήσουν στην απορρόφηση του σιδήρου. Αυτό μπορεί να είναι χρήσιμο για τα παιδιά που η διατροφή τους δεν περιέχει επαρκή σίδηρο.

Λίπος και άρα χοληστερίνη δεν περιέχεται σε χυμούς, όπως επίσης και φυτικές ίνες, εκτός κι αν αναγράφεται.

Οι χυμοί δεν υπερέχουν θρεπτικά σε σχέση με το γάλα, το οποίο και πρέπει να προτιμάται, ιδίως αν πρόκειται για βρέφη και μικρά παιδιά.

Οι χυμοί δεν πρέπει να δίδονται στα μικρά παιδιά, σε μπιμπερό ή άλλο μπουκάλι που μπορούν να το κουβαλούν μαζί τους πολλή ώρα, ή και όλη την ημέρα. Παρατεταμένη επαφή των σακχάρων που περιέχονται στους χυμούς, με τα δόντια, μπορεί να προκαλέσει τερηδόνα. Η Αμερικανική Παιδοοδοντική Ακαδημία προτείνει οι χυμοί να προσφέρονται σε ποτήρι ή φλυτζάνι και ποτέ να μη βάζουμε το παιδί στο κρεβάτι για ύπνο με ένα μπουκάλι χυμό ή γάλα στο στόμα του.

Η κατανάλωση φρέσκων φυσικών χυμών για ένα παιδί ηλικίας ενός μέχρι έξη ετών δεν πρέπει να είναι περισσότερο από 110 έως 170 γρ την ημέρα. Για παιδιά 7 έως 18 ετών οι χυμοί δεν πρέπει να είναι περισσότερο από 220 έως και 350 γρ την ημέρα.