Μπορεί το γάλα να επηρεάσει το ύψος ενός παιδιού; 

Ναι, η κατανάλωση γάλακτος μπορεί να επηρεάσει θετικά την ανάπτυξη του ύψους, αλλά δεν είναι ο μοναδικός ή ο καθοριστικός παράγοντας.

Πώς το γάλα επηρεάζει την ανάπτυξη του ύψους;

1. Παροχή ασβεστίου και φωσφόρου

• Το γάλα είναι πλούσιο σε ασβέστιο και φώσφορο, που είναι βασικά μέταλλα για την ανάπτυξη των οστών.
• Η επαρκής πρόσληψη ασβεστίου κατά την παιδική ηλικία συσχετίζεται με μεγαλύτερη οστική μάζα και ανάπτυξη ύψους.

2. Πρωτεΐνες υψηλής βιολογικής αξίας

• Το γάλα περιέχει πρωτεΐνες (καζεΐνη και οροπρωτεΐνες), που συμβάλλουν στην ανάπτυξη των μυών και των οστών.
• Οι πρωτεΐνες ενεργοποιούν τον IGF-1 (Insulin-like Growth Factor-1), μια ορμόνη που προάγει την ανάπτυξη ύψους.

3. Βιταμίνη D

• Συμβάλλει στην απορρόφηση του ασβεστίου και στη σωστή ανάπτυξη των οστών.
• Η έλλειψη βιταμίνης D σχετίζεται με χαμηλότερο ρυθμό ανάπτυξης και αυξημένο κίνδυνο ραχίτιδας.

4. Ενίσχυση της δράσης της αυξητικής ορμόνης (GH)

• Η πρωτεΐνη και τα αμινοξέα που περιέχει το γάλα βοηθούν στη ρύθμιση της αυξητικής ορμόνης, η οποία είναι καθοριστική για την ανάπτυξη του ύψους.

Τι λένε οι έρευνες;

- Μελέτες έχουν δείξει ότι τα παιδιά που καταναλώνουν περισσότερα γαλακτοκομικά προϊόντα τείνουν να έχουν ελαφρώς μεγαλύτερο ύψος σε σχέση με εκείνα που δεν καταναλώνουν.
- Σε χώρες όπου η κατανάλωση γάλακτος είναι υψηλή (π.χ. Σκανδιναβικές χώρες), οι πληθυσμοί εμφανίζουν μεγαλύτερο μέσο ύψος.
- Μελέτη του American Journal of Clinical Nutrition (2017) έδειξε ότι τα παιδιά που καταναλώνουν φυτικά ροφήματα αντί γάλακτος είχαν κατά μέσο όρο χαμηλότερο ύψος.

Μπορεί η υπερβολική κατανάλωση γάλακτος να έχει αρνητικά αποτελέσματα;

⚠ Ναι, αν υπερκαταναλωθεί, μπορεί να έχει αρνητικές επιδράσεις, όπως:

• Αντικατάσταση άλλων σημαντικών θρεπτικών συστατικών (π.χ. μειωμένη πρόσληψη σιδήρου, που οδηγεί σε αναιμία).
• Αυξημένη πρόσληψη κορεσμένων λιπαρών.
• Περιορισμός της ποικιλίας στη διατροφή του παιδιού.

Συμπέρασμα

- Το γάλα συμβάλλει στην ανάπτυξη του ύψους, αλλά μέσα σε μια ισορροπημένη διατροφή με επαρκή πρωτεΐνη, ασβέστιο, βιταμίνη D και συνολική θερμιδική πρόσληψη.
- Δεν αποτελεί τον μοναδικό καθοριστικό παράγοντα – η ανάπτυξη του ύψους εξαρτάται και από τη γενετική προδιάθεση, τη φυσική δραστηριότητα και τη συνολική ποιότητα της διατροφής.
- Ιδανική ποσότητα: 500ml γάλα την ημέρα είναι ιδανική ποσότητα. Όχι περισσότερο από 700ml γάλα την ημέρα. Εναλλακτικά 2-3 μερίδες γαλακτοκομικών/ημέρα για παιδιά σχολικής ηλικίας (π.χ. 1 ποτήρι γάλα + γιαούρτι ή τυρί).

Κωνσταντίνος Ι Νταλούκας - Παιδίατρος - Πρόεδρος Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ελευθεροεπαγγελματιών Παιδιάτρων