Θερμοπληξία

Αν κάποιος πάθει θερμοπληξία, η πρώτη αντιμετώπιση είναι κρίσιμη και πρέπει να εφαρμοστεί αμέσως προκειμένου να αποτραπούν πιθανές σοβαρές επιπλοκές. Η θερμοπληξία είναι μια σοβαρή κατάσταση υπερθέρμανσης του σώματος λόγω εκτεταμένης έκθεσης σε υψηλές θερμοκρασίες και υγρασία.

Υπάρχουν δύο κύριες μορφές θερμοπληξίας:

1. Θερμοπληξία από θερμότητα: Αυτή η μορφή εμφανίζεται όταν κάποιος εκτίθεται για μεγάλο χρονικό διάστημα σε υψηλές θερμοκρασίες, συνήθως από τον ήλιο. Οι παράγοντες που μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο θερμοπληξίας από θερμότητα είναι η έλλειψη δροσερού νερού, έντονη άσκηση, ένδυση που κρατάει τη θερμότητα, και περιορισμένη πρόσβαση σε σκιερούς χώρους.
2. Μια άλλη μορφή θερμοπληξίας είναι όταν κάποιος έρχεται σε επαφή με πολύ θερμές επιφάνειες, όπως ζεστό μέταλλο, εργαλεία ή καυτό έδαφος. Μπορεί να συμβεί, για παράδειγμα, σε εργαζόμενους στις κατασκευές ή σε ανθρώπους που βρίσκονται σε περιοχές με υψηλές θερμοκρασίες και μεταλλικά αντικείμενα που έχουν θερμανθεί.

Συμπτώματα της θερμοπληξίας περιλαμβάνουν:

• Απώλεια συνείδησης, ή ναυτία και ζάλη
• Καυτό, ξηρό δέρμα ή με ελάχιστη εφίδρωση
• Υψηλή και αυξανόμενη συνεχώς καρδιακή συχνότητα
• Κεφαλαλγία
• Δυσκολία στην αναπνοή

Αν διαπιστώσετε οποιαδήποτε από αυτά τα συμπτώματα σε κάποιον που έχει εκτεθεί σε υψηλές θερμοκρασίες, πρέπει να λάβετε άμεσα μέτρα για να τον βοηθήσετε. Καλέστε ένα ασθενοφόρο για ιατρική βοήθεια. Αν δεν αντιμετωπιστεί γρήγορα, η θερμοπληξία μπορεί να προκαλέσει επιπλοκές, όπως θρόμβωση, καρδιακή προσβολή, ή ακόμη και εγκεφαλικό επεισόδιο.

Για να προφυλαχθείτε από τη θερμοπληξία, ιδίως κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, είναι σημαντικό να παίρνετε τα εξής μέτρα:

• Πίνετε αρκετό νερό και αποφεύγετε την υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ, καφεΐνης και αναψυκτικών, καθώς αυτά μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο αφυδάτωσης του οργανισμού.

• Επιλέξτε ελαφριά, δροσερά και ανάλαφρα ρούχα που επιτρέπουν την εξάτμιση του ιδρώτα. Προτιμήστε ανοιχτά χρώματα, τα οποία αντανακλούν το ηλιακό φως και μειώνουν την έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία.
• Χρησιμοποιήστε καπέλο και γυαλιά ηλίου. Ένα καπέλο με φαρδύ γείσο μπορεί να προστατεύσει το πρόσωπο και τον αυχένα από τον ήλιο. Επιπλέον, φορέστε γυαλιά ηλίου με υψηλή απορροφητικότητα στην υπεριώδη Α και Β ακτινοβολία για να προφυλαχθείτε από την έκθεση των ματιών σας στον ήλιο.
• Αν βρίσκεστε σε χώρους με υψηλή θερμοκρασία, μπορείτε να ψεκάσετε το σώμα σας με νερό για να διατηρήσετε τη δροσιά.
• Χρησιμοποιήστε ανεμιστήρες ή κλιματιστικά για να διατηρήσετε το περιβάλλον δροσερό, ειδικά κατά τις ώρες που η θερμοκρασία είναι υψηλότερη. Αυτά μπορεί να σας βοηθήσουν να μειώσετε τη θερμοκρασία του σώματός σας.
• Κατά τις πιο ζεστές ώρες της ημέρας (10 το πρωί με 4 το απόγευμα), προσπαθήστε να μείνετε σε δροσερούς εσωτερικούς χώρους και να αποφεύγετε την έντονη φυσική δραστηριότητα (κυρίως όσον αφορά τα μικρά παιδιά). Αν χρειάζεται να εργαστείτε ή να ασκηθείτε, προσπαθήστε να το κάνετε νωρίς το πρωί ή αργά το απόγευμα, όταν οι θερμοκρασίες είναι χαμηλότερες.
• Μην αφήσετε τα παιδιά να παίζουν στο ύπαιθρο παιχνίδια που θα προκαλέσουν μεγάλη σωματική κόπωση και εφίδρωση. Επιλέξτε θαλάσσια σπορ και κολύμπι αντί για ποδόσφαιρο, μπάσκετ κλπ
• Αποφύγετε να τα βγάζετε να παίζουν στο ύπαιθρο τις πολύ θερμές ώρες της ημέρας (10-4).
• Μην αφήνετε τα παιδιά στην παιδική χαρά ή στο παιχνίδι στο ύπαιθρο τις θερμές περιόδους και ώρες της ημέρας, χωρίς να τα επιτηρείτε.
• Ακόμα καλύτερα οργανώστε για τα παιδιά δραστηριότητες μέσα στο σπίτι με επιτραπέζια παιχνίδια ή τηλεόραση και βιντεοπαιχνίδια.
• Όσοι έχουν πολύ μικρά παιδιά ή βρέφη πρέπει να είναι ακόμα περισσότερο προσεκτικοί, αφού οι ηλικίες αυτές αδυνατούν να ελέγξουν την θερμοκρασία του σώματος όπως τα μεγάλα παιδιά και οι ενήλικες, με αποτέλεσμα να κινδυνεύουν πολύ περισσότερο.
• Βεβαιωθείτε ότι το παιδί πίνει αρκετό νερό και άλλα υγρά κατά τη διάρκεια της ζέστης. Είναι σημαντικό να το ενθαρρύνετε να πιεί νερό ακόμη και αν δεν αισθάνεται δίψα.
• Μην αφήνετε τις περιόδους υψηλών θερμοκρασιών ποτέ παιδιά ή ζώα σε ένα σταθμευμένο αυτοκίνητο, ακόμα και για λίγο χρονικό διάστημα, ακόμα και με ανοιχτά όλα τα παράθυρα. Η θερμοκρασία μπορεί να αυξηθεί εξαιρετικά γρήγορα μέσα στο αυτοκίνητο και να κινδυνεύσει η ζωή τους.

• Είναι σημαντικό να παρατηρείτε τα παιδιά για ενδείξεις εξάντλησης από τη ζέστη, όπως αδυναμία, ζαλάδες, πονοκέφαλο ή πείνα. Εάν παρατηρήσετε οποιοδήποτε από αυτά τα συμπτώματα, μετακινήστε το παιδί σε δροσερό κλιματιζόμενο χώρο και δώστε του να πιει δροσερό νερό.

Η πρώτη αντιμετώπιση της θερμοπληξίας περιλαμβάνει τα εξής βήματα:

1. Μεταφέρετε τον πάσχοντα σε μια δροσερή και σκιερή περιοχή: Αν διαπιστώσετε ότι κάποιος εμφανίζει συμπτώματα θερμοπληξίας, πρέπει να τον μεταφέρετε αμέσως σε έναν δροσερό και σκιερό χώρο μακριά από τον ήλιο.
2. Δώστε στον πάσχοντα να πιει δροσερό νερό. Αν είναι σε θέση να πίνει, προτρέψτε τον να πιεί αργά και μικρά ποσά κάθε φορά.
3. Βρέξτε το σώμα του πάσχοντα με δροσερό νερό και χρησιμοποιήστε κρύα υγρά σεντόνια για να τον τυλίξετε και να βοηθήσετε στην ψύξη του σώματός του. Μπορείτε επίσης να χρησιμοποιήσετε ανεμιστήρα για να βοηθήσετε στην εξάτμιση του νερού και στην ψύξη του σώματος.

Σημείωση: Αποφύγετε τη χρήση πολύ κρύου νερού ή πάγου (πχ σε μπανιέρα με παγάκια ή παγωμένο νερό), καθώς αυτό μπορεί να προκαλέσει ακόμη μεγαλύτερη βλάβη στον οργανισμό. Μπορείτε να βάλετε όμως παγοκύστες ή παγάκια στις μασχάλες. 

Ακόμη και αν ο πάσχων δείχνει κάποια βελτίωση μετά τα παραπάνω μέτρα, πρέπει να αναζητήσετε άμεσα ιατρική βοήθεια για αξιολόγηση και περαιτέρω περίθαλψη.

Εκτός από την αντιμετώπιση της θερμοπληξίας που περιεγράφηκε, είναι σημαντικό να γνωρίζουμε και άλλες πτυχές σχετικά με αυτήν την κατάσταση:

Παράγοντες κινδύνου. Οι πιο συνηθισμένοι είναι:

• Έκθεση σε υψηλές θερμοκρασίες και υγρασία.
• Έντονη άσκηση ή προπόνηση σε υψηλές θερμοκρασίες.
• Ανεπαρκής ενυδάτωση και απώλεια συνεχούς ιδρώτα.
• Ένδυση που περιορίζει την εξάτμιση του ιδρώτα (π.χ. πολύ πυκνά ή σφιχτά ρούχα).
• Υποτροπή σε προηγούμενη θερμοπληξία.

Υπάρχουν ορισμένες ομάδες ανθρώπων που είναι πιο ευάλωτες στην θερμοπληξία, όπως οι ηλικιωμένοι, τα παιδιά, οι έγκυοι, άτομα με συνυπάρχοντα προβλήματα υγείας (π.χ. καρδιοπάθειες, διαβήτης) και άνθρωποι που παίρνουν κάποια φάρμακα που μπορεί να επηρεάζουν την ρύθμιση της θερμοκρασίας του σώματος.

Πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί με την παρατεταμένη έκθεση στον ήλιο και την υψηλή θερμοκρασία, ιδίως κατά τους καλοκαιρινούς μήνες. Η πρόληψη είναι πάντα καλύτερη από τη θεραπεία, οπότε είναι σημαντικό να παίρνουμε τα απαραίτητα μέτρα για να προστατευόμαστε από την θερμοπληξία.

Είναι σημαντικό να προσέχουμε την υγεία μας κατά τη διάρκεια των καλοκαιρινών μηνών, καθώς η θερμοπληξία μπορεί να είναι επικίνδυνη και να προκαλέσει σοβαρά προβλήματα στην υγεία. Εάν αντιληφθείτε οποιαδήποτε σημάδια θερμοπληξίας σε εσάς ή σε κάποιον άλλον, μην το αγνοήσετε και λάβετε άμεσα τα απαραίτητα μέτρα για να προστατεύσετε την υγεία.