Ποδήλατα και πατίνια - πόσο ασφαλή είναι

Ο εξοπλισμός που πρέπει να φορούν τα παιδιά όταν ανεβαίνουν σε ποδήλατο ή σε πατίνι, είναι κυρίως το κράνος, που πρέπει να είναι όχι μόνο απαραίτητο αλλά και υποχρεωτικό. 

Τα τελευταία χρόνια τα ποδήλατα φαίνεται να χρησιμοποιούνται όλο και περισσότερο από τα παιδιά. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το ποδήλατο υπήρξε και συνεχίζει να είναι ένα από τα πιο διασκεδαστικά μεταφορικά μέσα για τα παιδιά όλων των ηλικιών. Παρόλα αυτά τα ποδήλατα και πολύ πρόσφατα τα πατίνια ευθύνονται για πολλούς τραυματισμούς, από πολύ ελαφρούς μέχρι πολύ σοβαρούς ή και σπανιότερα θανατηφόρους.

Δυστυχώς δεν υπάρχουν εύκολα διαθέσιμα επίσημα στατιστικά στοιχεία για τραυματισμούς παιδιών από ποδήλατα ειδικά για την Ελλάδα.

Ωστόσο, με βάση διεθνείς μελέτες και στοιχεία, μπορούμε να πούμε τα εξής:

• Στις ΗΠΑ, τα ποδήλατα προκαλούν περίπου 300.000 τραυματισμούς παιδιών κάτω των 15 ετών ετησίως.
• Το κράνος μειώνει τον κίνδυνο σοβαρού τραυματισμού στο κεφάλι κατά 70-85%. Ωστόσο, λιγότερο από τα μισά παιδιά φορούν κράνος.
• Οι πιο συχνοί τραυματισμοί από ποδήλατο είναι κατάγματα, εκδορές και κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις.
• Η εκπαίδευση των παιδιών στην ασφαλή οδήγηση ποδηλάτου είναι κρίσιμη για την πρόληψη ατυχημάτων.

Οι ηλικιακές ομάδες που κινδυνεύουν περισσότερο από τραυματισμούς κατά την ποδηλασία είναι:

• Παιδιά 5-9 ετών: Είναι η ηλικιακή ομάδα με τους περισσότερους τραυματισμούς, καθώς μαθαίνουν ακόμη να οδηγούν ποδήλατο και δεν έχουν αναπτύξει δεξιότητες και συγκέντρωση.
• Έφηβοι 13-17 ετών: Κινδυνεύουν λόγω ταχύτητας, επικίνδυνων ελιγμών και παραβίασης κανόνων οδικής κυκλοφορίας.
• Παιδιά 10-12 ετών: Αρχίζουν να οδηγούν ανεξάρτητα αλλά δεν έχουν ακόμη επαρκή εμπειρία.
• Μικρότερα παιδιά κάτω των 5 ετών: Δεν πρέπει να οδηγούν ποδήλατο χωρίς επίβλεψη λόγω μειωμένων σωματικών και νοητικών δεξιοτήτων.

Γενικά, όσο μικρότερη η ηλικία τόσο μεγαλύτερος ο κίνδυνος τραυματισμού κατά την ποδηλασία. Η επίβλεψη και εκπαίδευση είναι κρίσιμες.

Συμβουλές για την ασφάλεια των παιδιών κατά την ποδηλασία:

• Τα ποδήλατα συνδέονται με τους περισσότερους τραυματισμούς παιδιών από οποιοδήποτε άλλο προϊόν εκτός από το αυτοκίνητο.
• Βεβαιωθείτε ότι το ποδήλατο του παιδιού είναι το κατάλληλο μέγεθος και έχει ρυθμιστεί σωστά.
• Επιβλέψτε τα μικρά παιδιά κατά την ποδηλασία και επιλέξτε ασφαλείς διαδρομές μακριά από κίνδυνο.
• Διδάξτε στο παιδί τους κανόνες του δρόμου και να οδηγεί προσεκτικά.
• Ενθαρρύνετε τη χρήση προστατευτικού εξοπλισμού όπως επιγονατίδες, αγκώνες και γάντια.
• Αποφύγετε την ποδηλασία τη νύχτα και σε κακές καιρικές συνθήκες.
• Εξηγήστε τους πιθανούς κινδύνους και δώστε το κατάλληλο παράδειγμα.
• Ενθαρρύνετε τη χρήση ποδηλάτου ως άσκηση και διασκέδαση με ασφάλεια.

Στην χώρα μας το τολευταίο διάστημα δεν είναι λίγα τα πατίνια που κινούνται στους δρόμους ακόμα και σε ταχείας κυκλοφορίας. Τα ηλεκτρικά αυτά πατίνια μπορούν να αναπτύξουν μεγάλες ταχύτητες. Στοιχίζουν φτηνά και μπορούν να τα οδηγήσουν και πολύ μικρά παιδιά, αφού δεν απαιτείται κάποια άδεια οδήγησης.
Δυστυχώς τις περισσότερες φορές τα παιδιά, οι νεαροί έφηβοι ή οι νεαροί ενήλικες που τα οδηγούν δεν φορούν κράνος. Ελπίζω η πολτεία κάποια στιγμή να αντιληφθεί ότι πρέπει να λάβει μέτρα, που θα υποχρεώνουν τους οδηγούς από τα πατίνια να φορούν κράνος και να έχουν εκπαιδευτεί στοιχειωδώς έστω στον κώδικα οδικής κυκλοφορίας. Πόσα παιδιά αντέχουμε άραγε να χάνουμε, να τα βλέπουμε να τραυματίζονται σοβαρά ή να μένουν ανάπηρα, για να προχωρήσουμε στα μέτρα αυτά; 

Ορισμένα σημεία ασφάλειας:

• Τα παιδιά κάτω των 12 ετών δεν πρέπει να οδηγούν ηλεκτρικά πατίνια.
• Τα κράνη είναι απαραίτητα, καθώς τα ηλεκτρικά πατίνια αναπτύσσουν μεγαλύτερες ταχύτητες από τα συμβατικά.
• Η εκπαίδευση στους κανόνες οδικής κυκλοφορίας είναι σημαντική, καθώς θεωρούνται οχήματα.
• Τα ανακλαστικά στοιχεία και οι ενδεικτικές λυχνίες είναι απαραίτητα για ορατότητα τη νύχτα.
• Η χρήση σε πεζοδρόμια πρέπει να αποφεύγεται για την ασφάλεια των πεζών.

Τα ηλεκτρικά πατίνια μπορούν να είναι διασκεδαστικά με ασφάλεια αν τηρούνται οι κανόνες. Η επίβλεψη των παιδιών είναι επίσης σημαντική.

Δυστυχώς δεν υπάρχουν ευρέως διαθέσιμα στατιστικά στοιχεία σχετικά με τραυματισμούς από ηλεκτρικά πατίνια, καθώς είναι σχετικά νέα οχήματα. Ωστόσο, μερικά γενικά στοιχεία:

• Στις ΗΠΑ, οι τραυματισμοί από πατίνια αυξήθηκαν κατά 353% μεταξύ 2009-2017, σύμφωνα με μελέτη.
• Το Κέντρο Ελέγχου Νοσημάτων των ΗΠΑ αναφέρει ότι τα συχνότερα τραύματα είναι κατάγματα, εκδορές και κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις.
• Μια μελέτη στην Καλιφόρνια έδειξε ότι το 94% των τραυματισμών από πατίνια συνέβησαν σε άτομα ηλικίας 18-40 ετών.
• Η μη χρήση κράνους αναφέρεται ως ο κύριος παράγοντας κινδύνου για τραυματισμούς στο κεφάλι και τον εγκέφαλο.

Ελπίζω αυτά τα περιορισμένα στοιχεία να δίνουν μια γενική εικόνα του προβλήματος τραυματισμών από ηλεκτρικά πατίνια.